Dịch Lý Khí và khoa học dự tri!!!

Do không thấy mục nào phù hợp với bài viết này nên tôi tạm thời post ở đây, dù sao thì chúng cũng có quan hệ với nhau.

Bài viết chỉ mang tính khái quát nên không đi sâu vào bất cứ vấn đề, lĩnh vực nào.

Trước tiên, bàn về Dịch Lý Khí thì phải hiểu được Dịch Lý Khí là gì. Dịch được hiểu là sự biến động hoặc bất biến của một thể nào đó. Lý được coi như là quy luật thể hiện của thể đó. Khí được biết đến như sự tồn tại của thể đó trong thế giới thực. Vậy Dịch Lý Khí chính là quy luật thể hiện sự vận động của 1 thể tồn tại hiện hữu trong một quá trình biến đổi từ thể này sang thể khác ở thế giới thực.

Lý số chính là việc sử dụng và kết hợp một số quy tắc hay thuộc tính (đã được ước định và mã hóa trước nhờ sự thường nghiệm trải qua nhiều đời của những nhà kinh điển trong lĩnh vực này) nhằm tìm ra quy luật biến đổi của đối tượng xem xét.

Dịch số là việc sử dụng và kết hợp một số quy tắc hay thuộc tính (đã được ước định và mã hóa trước nhờ sự thường nghiệm trải qua nhiều đời của những nhà kinh điển trong lĩnh vực này) nhằm tìm ra sự biến đổi của đối tượng xem xét.

Khí số là việc sử dụng và kết hợp một số quy tắc hay thuộc tính (đã được ước định và mã hóa trước nhờ sự thường nghiệm trải qua nhiều đời của những nhà kinh điển trong lĩnh vực này) mà thể thể hiện ra bên ngoài để tìm ra sự thể hiện mới của đối tượng xem xét.

Lý-Khí là sự kết hợp giữa mặt thể hiện ra và mặt không thể hiện ra bên ngoài của cấu trúc hiện hữu của thể. Cái Khí là cái chất, cái Lý là cái thể. Hai cái này kết hợp vào nhau, hòa quyện vào nhau để tạo ra một thể chất có hình dạng, khối lượng, thể tích và đặc biệt là tồn tại ở thế giới hiện hữu. Mở rộng vấn đề này, đây chính là lý luận của thuyết Âm Dương.

Dịch-Khí là sự kết hợp giữa mặt thể hiện ra và không thể hiện ra bên ngoài của sự biến đổi thể. Cái Dịch là cái biến đổi, cái Khí là cái tạo thành. Hai cái này kết hợp vào nhau tạo thành một chuỗi tuần hoàn không dứt, lặp đi lặp lai. Khí này Dịch tạo thành Khí kia, Khí kia Dịch tạo thành Khí khác ... cứ như vậy, cuối cùng lại về đến Khí này. Mở rộng vấn đề này, đây chính là lý luận 1 của Ngũ Hành. Lý luận 1 của Ngũ Hành có thể hiểu là lý luận tương sinh

Dịch-Lý là sự kết hợp giữa mặt thể hiện ra và không thể hiện ra bên ngoài của quy luật vận động của thể. Cái Dịch là cái vận động, cái Lý là cái quy luật. Hai cái này kết hợp với nhau lại tạo thành một chuỗi tuần hoàn mà quy luật vận động này (1) lại triệt tiêu quy luật vận động kia, quy luật vận động kia lại triệt tiêu quy luật vận động khác...cứ như vậy, rồi lại có quy luật nào đó triệt tiêu quy luật này (1). Mở rộng vấn đề này, đây chính là lý luận 2 của Ngũ Hành, có thể hiểu là lý luận tương khắc.

Ngũ Hành là lý thuyết kết hợp giữa Dịch Lý và Dịch Khí trong một mối tương quan hữu cơ để quan điểm về thế giới.

Dịch-Lý-Khí là sự kết hợp của Lý-Khí, Dịch-Lý, Dịch-Khí. Nó là tiền đề cơ sở cho lý thuyết Âm Dương Ngũ Hành.


Trên đây đã trình bày tất cả các khái niệm về Dịch Lý Khí, sau đây xin nói qua về khoa học thế giới quan hiện nay và mối liên quan với Dịch Lý Khí.

Nếu mối quan hệ giữa Vật chất và Ý thức là vấn đề của thế giới thì mối quan hệ giữa Lý-Khí sẽ tương ứng với chúng.
Nếu thế giới được tạo thành từ vụ nổ bigbag thì xin thưa theo Âm Dương Ngũ Hành khởi đầu của thế giới là Thái Cực.
Nếu sự thể hiện của thế giới ở mức Vi Mô là lưỡng tính sóng hạt thì ADNH thể hiện bằng Lưỡng Nghi.
Nếu có 4 loại lực cơ bản(Hấp dẫn, điện từ, lực tương tác mạnh, lực tương tác yếu) chi phối sự vận động và hình thành thế giới thì Tứ tượng là quan điểm của ADNH.
Nếu thế giới này là thế giới vật chất khách quan (Không có cái gì tự sinh ra và cũng không có cái gì tự mất đi) thì tương sinh tương khắc chính là quan điểm biến đổi từ dạng này sang dạng khác và cũng chỉ có ngần đó, trong ngũ hành mà thôi.

Từ các mối quan hệ trên, ta có thể mở rộng sự biện chứng ra mọi vấn đề, và nó chính là cơ sở khoa học để chứng minh rằng Dịch Lý Khí có thể dự tri được sự vận động của thế giới...!!!

Trên đây, chỉ trình bày tổng quát về việc tìm ra cơ sở để chứng minh sự đúng đắn của dự tri theo Dịch Lý Khí. Nhưng để tạo thành một cơ sở lý luận đầy đủ thì cần rất nhiều những biện chứng và đóng góp của tất cả các nhà kinh điển từ trước, nay, và sau này...

Xin chào bạn Vothuong236 và tất cả các bạn. Chủ đề Dịch Lý Khí này quả thực có tầm quan trọng nền tảng để hiểu tư tưởng cổ truyền phương Đông nên tôi xin phép được góp bài trao đổi.

Thứ nhất, tuy đồng ý với bạn Vothuong236 về việc phân biệt Dịch Lý là quy luật và Khí là cái tạo thành, song tôi thấy bạn đang gượng ép khi cho rằng Khí là ngũ hành tương sinh còn Lý là ngũ hành tương khắc. Thiết nghĩ ngũ hành sinh khắc là hai quá trình thuận nghịch của vận động (Dịch) nên chúng cùng là quy luật (Lý) mà thể hiện bên ngoài là Khí. Nhân tiện cũng xin thưa rằng còn nhiều cách hiểu khác về Khí nữa, như coi Khí không chỉ là hiện tượng riêng lẻ mà còn là một chuỗi các hiện tượng có cùng xu hướng và đặc tính ...vv.

Thứ hai, khi so sánh Dịch Lý Khí với các nội dung triết học phương Tây và khoa học nên thận trọng vì ở đây có sự phân tán rất rộng về khái niệm ngữ nghĩa dễ gây tranh luận vì cách hiểu khác nhau. Tốt nhất là nếu không hiểu rõ triết học phương Tây và khoa học, cụ thể là vật lý học, thì đừng so sánh bừa bãi.

Thứ ba, nếu có nhu cầu tìm hiểu sâu sắc Dịch Lý dưới quan điểm khoa học hiện đại thì hãy chọn lựa đúng con đường tiếp cận vấn đề. Các nội dung Dịch Lý xem ra chỉ là những quy luật xuất hiện của các hiện tượng tự nhiên và con người được viết ra bằng hệ quy ước tính toán khá đơn giản và có sai số lớn so với thực tế. Vì vậy, con đường nghiên cứu Dịch Lý sâu xa hơn phải dựa vào hệ thống tốt hơn hiện có trong khoa học.

Vài lời trao đổi thẳng thắn, hy vọng từ đây sẽ mở ra những thảo luận hữu ích cho tất cả mọi người.