Rượu và Thơ, Xưa - Nay

1. Nguyệt dạ độc chước (3). Lý Bạch

Tam nguyệt Hàm Dương thành,
Thiên hoa trú như cẩm.
Thủy năng xuân độc sầu,
Đối thử kính tu ẩm.

Cùng thông dữ tu đoản,
Tạo hóa túc sở bẩm.
Nhất tôn tề tử sinh,
Vạn sự cố nan thẩm.

Túy hậu thất thiên địa,
Ngột nhiên tựu cô chẩm.
Bất tri hữu ngô thân,
Thử lạc tối vi thậm.
----
Dịch: Nguyễn Phước Hậu
Một mình uống rượu dưới trăng (3)

Hàm Dương tiết tháng ba,
Nghìn hoa sắc gấm phủ.
Ai biết xuân lẻ buồn,
Tình, cảnh đành uống rượu.

Cùng mong ngắn được thông,
Tạo hóa sớm định đủ.
Một chén rượu mất còn,
Há giãi bày muôn sự.

Say ngất mất đất trời,
Gối lẻ loi giấc ngủ.
Chẳng cần giữ thân tôi,
Vui này thôi quá đủ.

2. Nguyệt dạ độc chước (4). Lý Bạch

Cùng sầu thiên vạn đoan,
Mỹ tửu bách tam bôi.
Sầu đa tửu tuy thiểu,
Tửu khuynh sầu bất lai.

Sở dĩ tri tửu thánh,
Tửu hàm tâm tự khai.
Từ túc ngọa Thú Dương,
Lũ không cơ Nhan Hồi.
Đang đại bất lạc ẩm,
Hư danh an dụng tai.

Giải ngao tức kim dịch,
Tao khâu thị Bồng Lai.
Thả tu ẩm mỹ tửu,
Thừa nguyệt túy cao đài.
---

Dịch: Khái Hưng
Một mình uống rượu dưới trăng (4)

Sầu lớn nghìn muôn mối
Ba trăm chén rượu ngon!
Sầu nhiều, rượu tuy ít
Rượu nghiêng sầu phải bon.

Sở dĩ biết rượu thánh
Rượu say mơ lòng son
Bá Di không nhận thóc
Nhan Hồi chết đói mòn
Thời ấy không thích uống
Hư danh sao vẫn còn?

Cua tôm là châu báu
Gò nem là cõi Bồng.
Và cần uống rượu tốt,
Gác cao cưỡi trăng son.

Nhắp Rượu

NGUYỄN BỈNH KHIÊM

Một mai một cuốc một cần câu
Thơ thẩn dù ai vui thú nào
Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn người đến chốn lao xao

Thu ăn măng trúc đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen hạ tắm ao
Rượu đến gốc cây ta sẽ nhắp
Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao

Dường như nắng đã hanh vàng
Ngày đi quá vội, mây ngàn bay bay
Mình ta chén tỉnh chén say
Dựa lưng nỗi nhớ, đốt ngày phù vân

Trong tim nở cánh bâng khuâng
Sát na chỉ một, sắc không lỡ làng...

TƯƠNG TIẾN TỬU. Lý Bạch

Quân bất kiến
Hoàng Hà chi thuỷ thiên thượng lai
Bôn lưu đáo hải bất phục hồi
Quân bất kiến
Cao đường minh kính bi bạch phát
Triêu như thanh ti mộ thành tuyết
Nhân sinh đắc ý tu tận hoan
Mạc xử kim tôn không đối nguyệt

Thiên sinh ngã tài tất hữu dụng
Thiên kim tán tận hoàn phục lai
Phanh dương tể ngưu thả vi lạc
Hội tu nhất ẩm tam bách bôi.

Sầm phu tử, Đan Khâu sinh
Tương tiến tửu, bôi mạc đình.
Dữ quân ca nhất khúc
Thỉnh quân vi ngã khuynh nhĩ thính:

Chung cổ soạn ngọc bất túc quý
Đản nguyện trường tuý, bất nguyện tinh
Cổ lai thánh hiền giai tịch mịch
Duy hữu ẩm giả lưu kỳ danh.

Trần Vương tích thời yến bình lạc
Đẩu tửu thập thiên tứ hoan hước
Chủ nhân hà vi ngôn thiểu tiền
Kinh tu cô thủ đối quân chước.

Ngũ hoa mã
Thiên kim cừu
Hô nhi tương xuất hoán mỹ tửu
Dữ ngã đồng tiêu vạn cổ sầu.


Dịch: Hàn Đình Quang
TRĂM PHẦN TRĂM

Ông xem:
Sông Hoàng con nước mênh mông
Đổ ào ra biển rồi không trở về!
Ông ơi: nhà đất, tầu xe
Soi gương thấy sợi bạc se sắt buồn!

Đời người gặp sướng, sướng luôn
Ly vàng đừng để trăng suông rọi vào
Trời sinh ta có tài cao
Lo gì chẳng có chỗ nào kiếm ăn
Hết tiền? Xin chớ lăn tăn
Đồng tiền là thứ có chân đi, về!

Lẩu bò, dồi chó, tái dê…
Bia lon, rượu ngoại… mua về uống chơi
Bác Mười ơi! Chú Tư ơi!
Trăm phần trăn nhé! Một hơi cạn nào.

Bỗng thèm được hát nghêu ngao
Ô-kê, cùng bạn ta vào ca ra…
Báu chi châu báu, ngọc ngà
Thà say khướt, chứ tỉnh ra… lại cười!

VIP rồi cũng bị quên thôi!
Chỉ còn thợ uống trên đời lưu danh.
Có ông giám đốc ngon lành
Mười ngàn lon, đãi tung hoành gần xa!

Chủ chi đừng than thở
Sao hết tiền rồi a?
Ti-vi màn hình lớn
Xe mới Toyota

Lệnh cho bọn trẻ trong nhà
Hãy mau đem đổi chúng ra nước… cồn!
Cứ bia, cứ rượu, cứ ồn…
Cùng nhau uống cạn nỗi buồn ngàn năm!

3. Đối tửu (2) - Lý Bạch

Khuyến quân mạc cự bôi
Xuân phòng tiếu nhân lai
Đào lý như cựu thức
Khuynh hoa hướng ngã khai
Lưu oanh đề bích thụ
Minh nguyệt khuy kim lôi
Tạc lai chu nhan tử
Kim nhật bạch phát thôi
Cúc sinh Thạch hổ điện
Lộc tẩu Cô Tô dài
Tử cổ đế vương trạch
Thành khuyết bế hoàng ai
Quân nhược bất ẩm tửu
Tích nhân an tại tai!
---

Dịch thơ: Trước rượu (kỳ 2). Chưa rõ người dịch

Khuyên bạn đừng chê rượu
Gió xuân cười cợt người
Đào lý quen bạn cũ
Nghiêng hoa nở vì ai
Cành biếc chim oanh hót
Chén vàng trăng sáng soi
Bữa trước mặt non dại
Hôm nay tóc bạc rồi
Gai lan thạch hổ điện
Hươu chạy Cô Tô đài
Xưa nay cung vua chúa
Thành khuyết ngập trần ai
Bạn sao không uống rượu
Người xưa nay còn ai?

Khách Trung Tác (Lý Bạch)

Lan Lăng mỹ tữu uất kim hương
Ngọc uyển thạnh lai hố phách quang
Đản sử chủ nhân năng túy khách
Bất tri hà xứ thị tha hương



Dịch: Lê Nguyễn Lưu
( Viết lúc đang ở xứ lạ)

Lan Lăng rượu ngát uất kim hương,
Chén ngọc nâng đầy óng ánh gương.
Ví thử chủ nhân chiều đãi khách,
Thì đâu còn biết nỗI tha hương !

Hay là chuyển thử sang rượu Tây:

Thơ của Khayam (Iran) - dịch giả Thái Bá Tân.

1.
Ai cũng biết là Khayam già yếu,
Ai cũng biết là Khayam nghiện rượu,
Nhưng chẳng ai hay chính nhờ rượu, Khayam
Mới thắng nổi cái buồn và cái yếu.

2.
Bỏ nhà thờ, anh em, ta vào quán.
Trước ông chủ ta cầu kinh không nản.
Cuộc sống ta, ta để mất ở nhà thờ,
Giờ lại thấy trong cốc này, các bạn.

Uống rượu vào thấy phê phê
Hỏi khi nào mới đề huề gió trăng
Ông tiên tửu mới nói rằng
Một mình độc tửu có răng đến già