Tealightdalat đã viết: 11:35, 02/08/19

Nghe xong bài anh gửi Youtube nó gợi ý toàn nhạc tiếng Ý. Nghe không hiểu lời nhưng nhạc nghe thích quá a. Cả ngày mưa gió nhà em quất tiếng Ý không rồi.
https://www.chungta.com/nd/tu-lieu-tra- ... ngoai.html
Một ví dụ về thứ “lời Việt” dễ dãi là bài “Say tình”, do Đàm Vĩnh Hưng trình bày, cũng đã khá nổi tiếng. Bản gốc là bài “L’Italiano” (Người đàn ông Italia) của Toto Cutugno.
Bài hát “L'Italiano” được Toto Cutugno trình bày lần đầu tiên tại Sanremo 1983. Tuy chỉ xếp thứ năm, nhưng bài hát nhanh chóng nổi tiếng khắp thế giới và trở thành một bức chân dung âm nhạc đặc sắc của “một người đàn ông Italia đích thực”. Bài hát bắt đầu:
Hãy cho tôi hát
Tay cầm chiếc ghi-ta
Hãy cho tôi hát
Tôi là người Italia…
Đoạn tiếp theo là bức tranh sinh động, vừa chân thực vừa sâu sắc, của xã hội Italia vào thập niên 1980:
Chào Italia, với món spaghetti chín tới
Và tổng thống là người du kích năm xưa
Tay phải khư khư chiếc radio xe hơi
Và trên cửa sổ một con chim bạch yến.
Món spaghetti thì ai cũng biết, chiếc radio xe hơi là biểu tượng của lớp người thành đạt lúc bấy giờ, còn vị tổng thống là Sandro Pertini, tổng thống Italia nhiệm kỳ 1978-1985. Italia đã phát triển mạnh mẽ trong hai thập niên 1950-1960, được gọi là giai đoạn thần kỳ về kinh tế, nhưng đến thập niên 1970 bị rơi vào tình trạng bất ổn. Vốn là du kích chống phát xít trong chiến tranh thế giới thứ 2, Pertini khá thành công trong việc đoàn kết các tầng lớp nhân dân và khôi phục lòng tin đối với chính phủ. Pertini cũng là người kiên quyết chống các tệ nạn xã hội, đặc biệt là tội phạm có tổ chức của mafia.
Đoạn tiếp theo vẫn là mô tả, nhưng với đôi chút phê phán, giễu cợt. Vẫn là Italia của văn chương, nghệ thuật, tình yêu, nhưng đang bị Mỹ hóa nhanh chóng, đồng thời lối sống thực dụng ngày càng làm lu mờ ảnh hưởng của Nhà thờ:
Chào Italia, với những nghệ sĩ của người
Với những tấm áp phích có quá nhiều nước Mỹ
Với ca khúc, với tình yêu, với trái tim
Với đàn bà càng nhiều bà xơ càng ít
Chào Italia, chào Đức Mẹ Maria đôi mắt u sầu
Chào Chúa Trời
Người biết rằng tôi cũng đang hiện diện.
Trong lời hai, hiện lên bức chân dung đời thường của một người đàn ông Italia điển hình: lịch lãm, chải chuốt (với áo vét sọc xanh và kem cạo râu mùi bạc hà), mê thể thao và bận bịu (những pha bóng đá quay lại vì không kịp xem trực tiếp ngày Chủ nhật), và tràn đầy lòng yêu nước (với lá cờ trong máy giặt):
Chào Italia không hề biết sợ
Với kem cạo râu thoảng mùi bạc hà
Với bộ áo vét sọc xanh
Và những pha bóng Chủ nhật TV quay lại
Chào Italia, với cà phê đậm đặc
Với đôi tất mới trong ngăn kéo trên cùng
Với lá cờ trong máy giặt khô
Và chiếc Fiat 600 cũ kỹ.
Nhưng bức chân dung đời thường ấy vẫn gắn chặt với đời sống chung của một đất nước đã từng thịnh vượng nhưng đang trong lúc khó khăn – giống như chiếc Fiat 600, từng là biểu tượng của công nghiệp Italia thời hoàng kim những năm 1950-1960, giờ đã trở nên cũ kỹ, lạc mốt. Tuy vậy, người nhạc sĩ vẫn ngẩng cao đầu đầy kiêu hãnh trong đoạn điệp khúc:
Hãy cho tôi hát
Tay cầm chiêc ghi-ta
Hãy cho tôi hát
Một bài hát nhẹ nhàng, điềm tĩnh
Hãy cho tôi hát
Bởi vì tôi tự hào
Là một người đàn ông Italia
Một người đàn ông Italia đích thực.
Vậy mà “Người đàn ông Italia đích thực”, lịch lãm và kiêu hãnh ấy đã hóa thành một gã “Say tình” bệ rạc, bước “lêu bêu”, “lang thang” với “trái tim tật nguyền”. Tôi không biết tác giả “lời Việt” có xin phép Toto Cutugno hay không. Nếu không, tác giả có thể kiện. Nhưng xin hãy để vấn đề pháp lý sang một bên. Theo tôi, người chịu thiệt thòi nhất chính là người nghe. Bởi lẽ, anh/chị ta không biết được rằng bài hát của Toto Cutugno hay biết chừng nào. Thêm nữa, “Say tình”, cùng vô số những bài hát với ca từ tầm thường, sáo rỗng và dễ dãi tương tự, sẽ làm xói mòn thẩm mỹ của người nghe, nhất là người nghe trẻ tuổi.
Tại sao người ta lại có thể viết một “lời Việt” như vậy cho bài hát tuyệt hay kia? Vấn đề không phải là ngoại ngữ. Nếu không biết ngoại ngữ, người ta có thể nhờ dịch. Vấn đề là sự cẩu thả, dễ dãi và thiếu chuyên nghiệp của người dịch/viết lời, của ca sĩ và có lẽ phải nói là cả người nghe nữa.