Từ niềm đam mê ngoại ngữ
Người đàn ông nhỏ bé với chiều cao xấp xỉ 1m60 và cân nặng chưa đến 50kg tiết lộ rằng tiếng Anh đã từng là niềm đam mê mãnh liệt thời thiếu niên. Sinh năm 1964 tại Hàng Châu, Trung Quốc, không lâu trước khi đất nước này mở cửa giao lưu văn hóa với thế giới bên ngoài, chú bé Jack Ma bộc lộ đam mê kì lạ với thứ ngoại ngữ thú vị.
“Năm 12 tuổi, hằng ngày tôi dành 40 phút đạp xe đến những khu khách sạn sầm uất ở Hàng Châu. Có rất nhiều du khách nước ngoài ở khu này”. Cậu bé Jack Ma trở thành hướng dẫn viên du lịch cho các vị khách ngoại quốc với mong muốn trau dồi vốn tiếng Anh. Quãng đời học sinh sau này của Jack Ma mang ảnh hướng rất lớn từ niềm đam mê tiếng Anh và kiến thức thu lượm từ việc hướng dẫn viên. Qua lời kể của những người ngoại quốc, thế giới bên ngoài Trung Quốc thật không giống trong sách vở.
Tốt nghiệp Đại học Sư Phạm Hàng Châu, Jack Ma trở thành giảng viên tiếng Anh tại một trường đại học. Ma rất mong chờ ngày hợp đồng việc làm 5 năm hết hạn để ra ngoài xã hội làm ăn. Thị trường Trung Quốc lúc đó như vườn hoa mùa xuân sau khi tiếp xúc với thị trường thế giới.
Đến website thương mại đầu tiên của Trung Quốc
Năm 1995, với vai trò người phiên dịch cho một đoàn doanh nghiệp tại Seattle – Mĩ, Jack Ma đã tìm ra con đường mới cho cuộc đời. Một người bạn đã cho Jack Ma “xem” Internet tại đây. Họ cùng tìm từ khóa “bia” và rất ngạc nhiên khi không có kết quả nào đến từ Trung Quốc. Nhận ra tiềm năng to lớn từ thị trường quê hương trên 1 tỉ dân và gần như “mù” Internet, về nước, Jack Ma xoay sở được 2.000USD và cùng các cộng sự lập ra website China Pages, trang web thương mại đầu tiên của Trung Quốc, mở đầu cho hàng loạt thành công sau này.
“Lúc ấy tôi thậm chí còn chưa chạm vào cái bàn phím bao giờ” Jack Ma cho biết. Tuy không có được đầu óc của một kĩ sư công nghệ, Jack Ma có 2 thứ chưa từng xuất hiện cùng lúc ở người Trung Quốc nào khác: con mắt kinh doanh và tư duy toàn cầu hóa. Chỉ với 2 điều này, Jack Ma tiến nhanh hơn trên con đường thương mại điện tử.
China Pages của Jack Ma từng có thời gian được hãng China Telecom đề nghị hợp tác liên doanh với 185.000USD. Jack Ma chấp nhận, tuy nhiên chỉ nhận được 2 trên 7 ghế trong các vị trí quyền lực, và tất nhiên tiếng nói của ông không được tôn trọng. Một thời gian ngắn sau đó, Jack Ma nghỉ việc để đến Bắc Kinh, nơi khai sinh trang web trị giá 26 tỉ USD hiện thời, Alibaba.com.
Alibaba và 3 bí quyết thành công
Cái tên Alibaba làm người nghe hình dung đến câu thần chú: “Vừng ơi mở ra”. Thật vậy, khi lập ra Alibaba, Jack Ma muốn định hình trang web của mình trong tâm trí người đọc rằng: “Mở ra là có, kích chuột là mua”. Với tư duy toàn cầu hóa áp dụng vào thị trường nội địa, Jack Ma nhanh chóng thành công trong việc mở ra sân chơi trực tuyến cho các doanh nghiệp, mô hình chưa từng xuất hiện tại Trung Quốc thời điểm đó. Alibaba đã lọt vào mắt xanh của Ngân hàng đầu tư Goldman Sachs và tập đoàn Nhật SoftBank, nhận được những món đầu tư đáng kể.
Chia sẻ về bí quyết thành công của Alibaba, Jach Man hóm hỉnh đề cập đến số vốn 60.000 ít ỏi khi lập nghiệp với Alibaba, tạo cho ông thói quen đầu tư thận trọng tới từng đồng đô-la. Thật vậy, vào thời điểm đó, với con số gần như bằng 0 về công nghệ, tiền, nhân lực, Jack Ma mau chóng trở thành nhà đầu tư tài ba.
Đi con đường riêng là bí quyết thứ 2 của Jack Ma. Ông nhận ra điều này từ khi Alibaba còn rất non trẻ. Ông không cho phép Alibaba copy bất kì khuôn mẫu đi trước nào, điều rất phổ biến với các trang thương mại điện tử Trung Quốc thời bấy giờ. Với tư duy toàn cầu hóa áp dụng khôn khéo tại thị trường nội địa, Jack Ma tập trung vào chất lượng sản phẩm và yếu tố tốc độ. “Nhấp chuột là mua” luôn là điều khách hàng hài lòng ở Alibaba.
Mở rộng thị trường là bí quyết cứu vãn Jack Ma khỏi nguy cơ phá sản từng đe dọa Alibaba. Năm 2002, khi Alibaba chỉ còn đủ tiền để duy trì trong 1 năm rưỡi, Jack Ma nhanh nhạy mở rộng thị trường sang Mĩ, đảo ngược tình thế cho sự nghiệp thương mại điện tử. Cuối năm đó, Alibaba đạt 1 triệu USD lợi nhuận.
Năm 2007, Alibaba phát hành cổ phiếu ra thị trường, thu được 1.5 tỉ USD, theo sau đó là việc giá cổ phiếu tăng chóng mặt bởi giới đầu cơ.
Dưới sự điều hành của Jack Ma, Alibaba liên tục tạo ra những con số ấn tượng mặc cho kinh tế khó khăn. Theo Yahoo! tiết lộ năm 2012, lãi ròng của Alibaba tăng 81% lên 484,5 triệu USD, trong khi doanh số bán đã tăng 74% lên 4,08 tỉ USD. Liệu Lu có thể giúp Alibaba giữ vững thành tích này, thậm chí là vượt qua nó? Và quan trọng hơn là liệu ông có tạo được tiếng nói riêng cho mình trong khi Jack Ma vẫn còn là người đưa ra các quyết định lớn của Tập đoàn? Theo Jim Tang, chuyên gia phân tích tại Shenyin Wanguo Securities ở Thượng Hải, Lu đã có được nền tảng phù hợp để điều hành Alibaba nhưng “nhân vật quan trọng nhất ở Alibaba vẫn là Jack Ma”.
Jack Ma trên trang bìa tạp chí ForbesNhư vậy, Jack Ma từ nhiệm chỉ là để đứng ở một vị trí cao hơn để quan sát và để đưa ra những quyết sách đúng đắn hơn cho sự vươn lên mạnh mẽ hơn của tập đoàn thương mại điện tử lớn nhất Trung Quốc này.
Jack Ma là doanh nhân Trung Quốc đại lục đầu tiên xuất hiện trên trang bìa của tạp chí Forbes và là một trong những người giàu nhất thế giới.
Jack Ma trong lễ kỷ niệm 10 năm Alibaba.com
Jack Ma từ chức đúng vào lễ kỷ niệm 10 năm thành lập Taobao.com, ngày 10 tháng 5 tại thành phố Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang. Bầu không khí của buổi lễ như một buổi hòa nhạc lớn với sự có mặt của hàng chục ngàn người. Jack Ma mặc trang phục thời trang, hát bài "Tôi yêu em, Trung Quốc" và "Bạn bè". Sau đó ông nói những lời ông chuẩn bị suốt 9 năm qua và nhường lại vị trí cho Giám đốc điều hành mới Jonathan Lu.
Cái ôm giữa Jack Ma và Jonathan Lu cho thấy sự tin tưởng, tín nhiệm của “Bill Gates Trung Quốc” dành cho một thế hệ mới, theo như ông nói “ trẻ trung và năng động hơn”. Ông lui về để làm những việc làm ý nghĩa hơn cho xã hội, đó là làm công tác bảo vệ môi trường và tổ chức từ thiện. Sau khi nghỉ hưu, Ma sẽ là chủ tịch của Quỹ bảo tồn thiên nhiên toàn cầu Trung Quốc và vẫn sẽ luôn đồng hành Alibaba trên mọi chặng đường phát triển của Tập đoàn
