ĐẠI TỬU LÂU

Dừa Sáp
"Thấy dừa thì nhớ Bến Tre".

Câu ca dao đó được truyền tụng từ lâu, cho thấy Bến Tre là xứ sở của loài cây vừa nên thơ vừa có giá trị kinh tế cao này. Đến đó, người ta được thưởng thức thứ nước giải khát quý vừa ngọt vừa đã khát mà lại vô cùng tinh khiết. Dù ít dù nhiều, cây dừa rất thân thiết với người Đồng bằng sông Cửu Long ..

Trái dừa ngoài việc là một thứ nước giải khát tuyệt hảo, còn tham gia vào sự thể hiện tài năng gia chánh của người phụ nữ. Vì thế, trước đây, nhà nào ở địa phương này cũng đều có sự hiện diện của cái bàn nạo. Nó giúp người ta lấy cơm dừa vừa nhanh, vừa khéo vừa "đúng kỹ thuật", từ đó cho ra đời những bánh trái ngọt, béo, bùi, thơm...

Khoảng năm 1960, khi còn bé, ở thị trấn Cầu Kè (Trà Vinh), tôi đã nghe nói đến một thứ trái dừa lạ lùng. Đó là dừa sáp, còn gọi là dừa đặc ruột, chỉ ăn cơm dừa. Nó có mặt ở giồng Cây Xanh, cách thị trấn Cầu Kè khoảng 4 km. Đi một vòng khá xa quê hương, mất gần nửa đời người, tôi mới có dịp được thưởng thức loại trái cây này trong dịp về thăm quê năm ngoái.

Về hình thức, dừa sáp giống như dừa thường nhưng điểm đặc biệt là cơm dừa rất dày, có khi choán hết phần ruột. Không giống như cơm dừa bình thường nếu còn non thì mềm và ngọt, nếu già thì "cứng cạy". Loại cơm dừa sáp mềm và dẻo như bột quánh lại, mà người dân đặt tên một cách chính xác. Ngày trước, người ta nạo cơm dừa bằng muỗng cho vô ly quậy với đường để ăn. Đã thấy lạ miệng, hấp dẫn lắm rồi. Ngày nay dừa sáp khiến người ta có nhiều cảm giác thích thú khác. Cơm dừa được nạo, cho vào máy quay sinh tố đã chế sẵn sữa đặc có đường, một chút nước lạnh và nước đá. Cái hỗn hợp sền sệt ấy tạo cho người thưởng thức cảm giác khó quên, vừa béo vừa thơm hương vị của sữa và dừa trong cái lạnh làm đê mê các chân răng và đầu lưỡi.

Chỉ có thế thôi mà dừa sáp Cầu Kè hiện nay đã được "xuất" đi một số địa phương lân cận. Đặc biệt khách từ thành phố Hồ Chí Minh về thăm quê thường mua làm quà một cách hãnh diện. Ngày thường, dừa sáp được bán khoảng 10.000đ/trái. Còn vào dịp lễ hội Vu lan (cuối tháng 7 âm lịch), khi khách từ thành phố Hồ Chí Minh ồ ạt đổ về đến cả chục ngàn người thì dừa sáp lên giá theo "quy luật thị trường", 1 trái đến 25.000đ. Đó là những năm trước, còn dịp Vu lan thắng hội vừa qua
(năm 2003) vì bị bọ cánh cứng phá hại nên dừa sáp "đội giá" đến 30.000đ/trái, mà còn không có. Nhưng phải là khách quen, có mối mang giới thiệu, chứ còn mua ngoài chợ, lề đường thì vẫn chỉ là những trái bình thường được gắn "mác" dừa sáp.

Để phân biệt dừa sáp và dừa thường phải là một tay trong nghề. Dừa thường dày cơm lột vỏ gõ nghe tưng tưng. Còn dừa sáp lột vỏ dùng sống dao gõ nghe cọc cọc. Thông thường một buồng dừa 12 trái, chỉ có khoảng 4 - 5 trái dừa sáp, thậm chí có khi không có trái nào.
Hiện nay tại nhà ông Thạch Chịa, khóm 2, thị trấn Cầu Kè, có 18 cây dừa sáp trồng trên 3 liếp. Để có giống dừa này, ông Chịa đã xin giống từ ông cả chùa Chợ (chùa Bô-tum Sa-cao). Nhân chuyến đi Bat-tam-bang (Cam-pu-chia), vị sãi cả này được thưởng thức thứ nước giải khát ngon lạ lùng nên thích thú mua 1 cặp giống về trồng. Từ đó nó được nhân ra quanh khu vực thị trấn Cầu Kè, như: Tam Ngãi, An Phú Tân, Phong Phú, Phong Thạnh

(Phương Kiều)