江湖自適（小艇長江蕩漾浮）
小艇長江蕩漾浮，
悠揚棹撥過灘頭。
一聲何處新來雁，
陟覺秋風徧十洲。
Giang hồ tự thích (Tiểu đĩnh trường giang đãng dạng phù)
Tuệ Trung Thượng Sĩ
Tiểu đĩnh trường giang đãng dạng phù,
Du dương trạo bát quá than đầu.
Nhất thanh hà xứ tân lai nhạn,
Trắc giác thu phong biến thập châu.
Hòa Thượng Thích Thanh Từ dịch:
VUI THÚ SÔNG HỒ
Sông dài thuyền nhỏ nổi lênh đênh
Chèo nhịp đẩy qua đoạn thác ghềnh.
Tiếng nhạn từ đâu đưa vẳng lại
Gió thu dấy động khắp mông mênh.
Tuệ Trung Thượng Sĩ
Nội qui chuyên mục
Không tranh luận về chính trị và tôn giáo
Không tranh luận về chính trị và tôn giáo
Tuệ Trung Thượng Sĩ
頌聖宗道學
聖學高明達古今，
竊然龍藏貫花心。
釋風既得開拳寶，
祖意將無透水針。
智拔禪關通少室，
情超教海跨威音。
人間只見千山秀，
誰聽猿啼深處深。
Tụng Thánh Tông đạo học
Tuệ Trung Thượng Sĩ
Thánh học cao minh đạt cổ câm (kim),
Thiết nhiên long tạng quán hoa tâm.
Thích phong ký đắc khai quyền bảo,
Tổ ý tương vô thấu thuỷ châm.
Trí bạt Thiền quan thông Thiếu Thất,
Tình siêu giáo hải khoá Uy Âm.
Nhân gian chỉ kiến thiên sơn tú,
Thuỳ thính viên đề thâm xứ thâm.
Hòa Thượng Thích Thanh Từ dịch:
TỤNG ĐẠO HỌC TRẦN THÁNH TÔNG
Thánh học cao minh tột cổ kim
Kho rồng xâu suốt tận hoa tim.
Thích phong đã được mở tay báu
Tổ ý đâu không thấu kim chìm.
Trí vượt cửa thiền thông Thiếu Thất
Tình siêu biển giáo thấu Oai Âm.
Người đời chỉ thấy ngàn non đẹp,
Ai lắng hang sâu tiếng vượn trầm.
聖學高明達古今，
竊然龍藏貫花心。
釋風既得開拳寶，
祖意將無透水針。
智拔禪關通少室，
情超教海跨威音。
人間只見千山秀，
誰聽猿啼深處深。
Tụng Thánh Tông đạo học
Tuệ Trung Thượng Sĩ
Thánh học cao minh đạt cổ câm (kim),
Thiết nhiên long tạng quán hoa tâm.
Thích phong ký đắc khai quyền bảo,
Tổ ý tương vô thấu thuỷ châm.
Trí bạt Thiền quan thông Thiếu Thất,
Tình siêu giáo hải khoá Uy Âm.
Nhân gian chỉ kiến thiên sơn tú,
Thuỳ thính viên đề thâm xứ thâm.
Hòa Thượng Thích Thanh Từ dịch:
TỤNG ĐẠO HỌC TRẦN THÁNH TÔNG
Thánh học cao minh tột cổ kim
Kho rồng xâu suốt tận hoa tim.
Thích phong đã được mở tay báu
Tổ ý đâu không thấu kim chìm.
Trí vượt cửa thiền thông Thiếu Thất
Tình siêu biển giáo thấu Oai Âm.
Người đời chỉ thấy ngàn non đẹp,
Ai lắng hang sâu tiếng vượn trầm.
Tuệ Trung Thượng Sĩ
示眾
休尋少室與曹溪，
體性明明未有迷。
古月照非關遠近，
天風吹不揀高低。
秋光黑白隨緣色，
蓮蕊紅香不著泥。
妙曲本來須舉唱，
莫尋南北與東西。
Thị chúng
Tuệ Trung Thượng Sĩ
Hưu tầm Thiếu Thất dữ Tào Khê,
Thể tính minh minh vị hữu mê.
Cổ nguyệt chiếu phi quan viễn cận,
Thiên phong xuy bất giản cao đê.
Thu quang hắc bạch tuỳ duyên sắc,
Liên nhị hồng hương bất trước nê.
Diệu khúc bản lai tu cử xướng,
Mạc tầm nam bắc dữ đông tê (tây).
Hòa Thượng Thích Thanh Từ dịch:
BẢO CHÚNG
Thôi tìm Thiếu Thất với Tào Khê
Thể tánh sáng ngời chửa từng mê.
Trăng cổ chiếu soi nào cận viễn
Gió trời thổi mát thấp cao chê.
Ánh thu đen trắng tùy duyên sắc
Sen nở thơm hồng bùn chẳng hề.
Diệu khúc xưa nay cần cứ hát
Chớ tìm nam bắc với đông tê.
休尋少室與曹溪，
體性明明未有迷。
古月照非關遠近，
天風吹不揀高低。
秋光黑白隨緣色，
蓮蕊紅香不著泥。
妙曲本來須舉唱，
莫尋南北與東西。
Thị chúng
Tuệ Trung Thượng Sĩ
Hưu tầm Thiếu Thất dữ Tào Khê,
Thể tính minh minh vị hữu mê.
Cổ nguyệt chiếu phi quan viễn cận,
Thiên phong xuy bất giản cao đê.
Thu quang hắc bạch tuỳ duyên sắc,
Liên nhị hồng hương bất trước nê.
Diệu khúc bản lai tu cử xướng,
Mạc tầm nam bắc dữ đông tê (tây).
Hòa Thượng Thích Thanh Từ dịch:
BẢO CHÚNG
Thôi tìm Thiếu Thất với Tào Khê
Thể tánh sáng ngời chửa từng mê.
Trăng cổ chiếu soi nào cận viễn
Gió trời thổi mát thấp cao chê.
Ánh thu đen trắng tùy duyên sắc
Sen nở thơm hồng bùn chẳng hề.
Diệu khúc xưa nay cần cứ hát
Chớ tìm nam bắc với đông tê.
Tuệ Trung Thượng Sĩ
頓省
斷知空有不相差，
生死原從一派波。
昨夜月明今夜月，
新年花發故年花。
三生倏忽真風燭，
九界循環是蟻磨。
或問如何為究竟，
摩訶般若薩婆訶。
Đốn tỉnh
Tuệ Trung Thượng Sĩ
Đoán tri không hữu bất tương sa (sai),
Sinh tử nguyên tòng nhất phái ba.
Tạc dạ nguyệt minh kim dạ nguyệt,
Tân niên hoa phát cố niên hoa.
Tam sinh thúc hốt chân phong chúc,
Cửu giới tuần hoàn thị nghĩ ma.
Hoặc vấn như hà vi cứu cánh,
Ma-ha bát nhã tát-bà-ha.
Hòa Thượng Thích Thanh Từ dịch:
CHỢT TỈNH
Đoán rằng Không Hữu chẳng khác nhau
Sanh tử vốn từ mạch sóng xao.
Trăng sáng tối qua, nay trăng sáng
Hoa cười năm mới, năm cũ hoa.
Ba đời nhanh chóng, gió đùa đuốc
Chín cõi xoay vần, kiến bò quanh.
Hoặc hỏi thế nào là cứu kính
Ma-ha Bát-nhã Tát-bà-ha.
斷知空有不相差，
生死原從一派波。
昨夜月明今夜月，
新年花發故年花。
三生倏忽真風燭，
九界循環是蟻磨。
或問如何為究竟，
摩訶般若薩婆訶。
Đốn tỉnh
Tuệ Trung Thượng Sĩ
Đoán tri không hữu bất tương sa (sai),
Sinh tử nguyên tòng nhất phái ba.
Tạc dạ nguyệt minh kim dạ nguyệt,
Tân niên hoa phát cố niên hoa.
Tam sinh thúc hốt chân phong chúc,
Cửu giới tuần hoàn thị nghĩ ma.
Hoặc vấn như hà vi cứu cánh,
Ma-ha bát nhã tát-bà-ha.
Hòa Thượng Thích Thanh Từ dịch:
CHỢT TỈNH
Đoán rằng Không Hữu chẳng khác nhau
Sanh tử vốn từ mạch sóng xao.
Trăng sáng tối qua, nay trăng sáng
Hoa cười năm mới, năm cũ hoa.
Ba đời nhanh chóng, gió đùa đuốc
Chín cõi xoay vần, kiến bò quanh.
Hoặc hỏi thế nào là cứu kính
Ma-ha Bát-nhã Tát-bà-ha.
Tuệ Trung Thượng Sĩ
勸世進道
四序循環春復秋，
駸駸已老少年頭。
榮華肯顧一場夢，
歲月空懷萬斛愁。
苦趣輪迴如轉轂，
愛河出沒等浮漚。
逢場亦不摸來鼻，
無限良緣只麼休。
Khuyến thế tiến đạo
Tuệ Trung Thượng Sĩ
Tứ tự tuần hoàn xuân phục thâu (thu),
Xâm xâm dĩ lão thiếu niên đầu.
Vinh hoa khẳng cố nhất trường mộng,
Tuế nguyệt không hoài vạn hộc sầu.
Khổ thú luân hồi như chuyển cốc,
Ái hà xuất một đẳng phù âu.
Phùng trường diệc bất mô lai tị,
Vô hạn lương duyên chỉ ma hưu.
Hòa Thượng Thích Thanh Từ dịch:
KHUYÊN ĐỜI VÀO ĐẠO
Thời tiết xoay vần Xuân lại Thu
Xăm xăm tuổi trẻ đã bạc đầu.
Giàu sang nhìn lại một trường mộng
Năm tháng ôm suông muôn hộc sầu.
Nẻo khổ luân hồi xe chuyển bánh
Sông yêu chìm nổi tợ bọt chùm.
Gặp trường chẳng chịu sờ lên mũi
Muôn kiếp duyên lành chỉ thế thôi.
四序循環春復秋，
駸駸已老少年頭。
榮華肯顧一場夢，
歲月空懷萬斛愁。
苦趣輪迴如轉轂，
愛河出沒等浮漚。
逢場亦不摸來鼻，
無限良緣只麼休。
Khuyến thế tiến đạo
Tuệ Trung Thượng Sĩ
Tứ tự tuần hoàn xuân phục thâu (thu),
Xâm xâm dĩ lão thiếu niên đầu.
Vinh hoa khẳng cố nhất trường mộng,
Tuế nguyệt không hoài vạn hộc sầu.
Khổ thú luân hồi như chuyển cốc,
Ái hà xuất một đẳng phù âu.
Phùng trường diệc bất mô lai tị,
Vô hạn lương duyên chỉ ma hưu.
Hòa Thượng Thích Thanh Từ dịch:
KHUYÊN ĐỜI VÀO ĐẠO
Thời tiết xoay vần Xuân lại Thu
Xăm xăm tuổi trẻ đã bạc đầu.
Giàu sang nhìn lại một trường mộng
Năm tháng ôm suông muôn hộc sầu.
Nẻo khổ luân hồi xe chuyển bánh
Sông yêu chìm nổi tợ bọt chùm.
Gặp trường chẳng chịu sờ lên mũi
Muôn kiếp duyên lành chỉ thế thôi.
Tuệ Trung Thượng Sĩ
迷悟不異
迷去生空色，
悟來無色空。
色空迷悟者，
一理古今同。
妄起三途起，
真通五眼通。
涅槃心寂寞，
生死海重重。
不生還不滅，
無始亦無終。
但能忘二見，
法界盡包融。
Mê ngộ bất dị
Tuệ Trung Thượng Sĩ
Mê khứ sinh không sắc,
Ngộ lai vô sắc không.
Sắc không mê ngộ giả,
Nhất lý cổ kim đồng.
Vọng khởi tam đồ khởi,
Chân thông ngũ nhãn thông.
Niết-bàn tâm tịch mịch,
Sinh tử hải trùng trùng.
Bất sinh hoàn bất diệt,
Vô thuỷ diệc vô chung.
Đãn năng vong nhị kiến,
Pháp giới tận bao dung.
Hòa Thượng Thích Thanh Từ dịch:
MÊ NGỘ KHÔNG KHÁC
Mê đi sanh không sắc
Ngộ lại chẳng sắc không.
Sắc không mê ngộ ấy
Một lý xưa nay đồng.
Vọng dấy tam đồ dấy
Chân thông ngũ nhãn thông.
Niết-bàn tâm vắng lặng
Sanh tử biển trùng trùng.
Chẳng sanh lại chẳng diệt
Không thủy cũng không chung.
Chỉ hay quên nhị kiến
Pháp giới thảy bao dung.
迷去生空色，
悟來無色空。
色空迷悟者，
一理古今同。
妄起三途起，
真通五眼通。
涅槃心寂寞，
生死海重重。
不生還不滅，
無始亦無終。
但能忘二見，
法界盡包融。
Mê ngộ bất dị
Tuệ Trung Thượng Sĩ
Mê khứ sinh không sắc,
Ngộ lai vô sắc không.
Sắc không mê ngộ giả,
Nhất lý cổ kim đồng.
Vọng khởi tam đồ khởi,
Chân thông ngũ nhãn thông.
Niết-bàn tâm tịch mịch,
Sinh tử hải trùng trùng.
Bất sinh hoàn bất diệt,
Vô thuỷ diệc vô chung.
Đãn năng vong nhị kiến,
Pháp giới tận bao dung.
Hòa Thượng Thích Thanh Từ dịch:
MÊ NGỘ KHÔNG KHÁC
Mê đi sanh không sắc
Ngộ lại chẳng sắc không.
Sắc không mê ngộ ấy
Một lý xưa nay đồng.
Vọng dấy tam đồ dấy
Chân thông ngũ nhãn thông.
Niết-bàn tâm vắng lặng
Sanh tử biển trùng trùng.
Chẳng sanh lại chẳng diệt
Không thủy cũng không chung.
Chỉ hay quên nhị kiến
Pháp giới thảy bao dung.
Tuệ Trung Thượng Sĩ
至道無難
至道無難莫道難，
回頭轉腦覺瞞肝。
將三腳向求心聻，
大似鯰魚上竹竿。
Chí đạo vô nan
Tuệ Trung Thượng Sĩ
Chí đạo vô nan mạc đạo nan,
Hồi đầu chuyển não giác man can.
Tương tam cước hướng cầu tâm tiệm,
Đại tự niêm ngư thướng trúc can.
Hòa Thượng Thích Thanh Từ dịch:
ĐẠO LỚN KHÔNG KHÓ
Đạo lớn không khó đừng bảo khó
Quay đầu chuyển não càng mịt mờ.
Đem tâm lại nhắm cầu tâm ấy,
Giống như cá ngát nhảy ngọn tre.
至道無難莫道難，
回頭轉腦覺瞞肝。
將三腳向求心聻，
大似鯰魚上竹竿。
Chí đạo vô nan
Tuệ Trung Thượng Sĩ
Chí đạo vô nan mạc đạo nan,
Hồi đầu chuyển não giác man can.
Tương tam cước hướng cầu tâm tiệm,
Đại tự niêm ngư thướng trúc can.
Hòa Thượng Thích Thanh Từ dịch:
ĐẠO LỚN KHÔNG KHÓ
Đạo lớn không khó đừng bảo khó
Quay đầu chuyển não càng mịt mờ.
Đem tâm lại nhắm cầu tâm ấy,
Giống như cá ngát nhảy ngọn tre.
Tuệ Trung Thượng Sĩ
守泥牛
一身獨守一泥牛，
騰鼻牽來未肯休。
將到曹溪都放下，
茫茫水急打圓球。
Thủ nê ngưu
Tuệ Trung Thượng Sĩ
Nhất thân độc thủ nhất nê ngưu,
Đằng tỵ khiên lai vị khẳng hưu.
Tương đáo Tào Khê đô phóng hạ,
Mang mang thuỷ cấp đả viên cầu.
Hòa Thượng Thích Thanh Từ dịch:
CHĂN TRÂU ĐẤT
Một con trâu đất, một mình chăn
Xỏ mũi lôi về chẳng khó khăn.
Đem đến Tào Khê buông thả quách
Mênh mông nước chảy đánh cầu tròn.
一身獨守一泥牛，
騰鼻牽來未肯休。
將到曹溪都放下，
茫茫水急打圓球。
Thủ nê ngưu
Tuệ Trung Thượng Sĩ
Nhất thân độc thủ nhất nê ngưu,
Đằng tỵ khiên lai vị khẳng hưu.
Tương đáo Tào Khê đô phóng hạ,
Mang mang thuỷ cấp đả viên cầu.
Hòa Thượng Thích Thanh Từ dịch:
CHĂN TRÂU ĐẤT
Một con trâu đất, một mình chăn
Xỏ mũi lôi về chẳng khó khăn.
Đem đến Tào Khê buông thả quách
Mênh mông nước chảy đánh cầu tròn.
Tuệ Trung Thượng Sĩ
放牛
偶向溈山得弟鄰，
荒蕪甘作放牛人。
國王德澤寬如海，
隨分些些水草春。
Phóng ngưu
Tuệ Trung Thượng Sĩ
Ngẫu hướng Quy Sơn đắc đệ lân,
Hoang vu cam tác phóng ngưu nhân.
Quốc vương đức trạch khoan như hải,
Tuỳ phận ta ta thuỷ thảo xuân.
Hòa Thượng Thích Thanh Từ dịch:
THẢ TRÂU
Chợt hứng non Qui được bạn thân
Đồng hoang cam nhận kẻ mục đồng.
Quốc vương ân đức rộng như bể
Tùy phận đôi phần nước cỏ xuân.
偶向溈山得弟鄰，
荒蕪甘作放牛人。
國王德澤寬如海，
隨分些些水草春。
Phóng ngưu
Tuệ Trung Thượng Sĩ
Ngẫu hướng Quy Sơn đắc đệ lân,
Hoang vu cam tác phóng ngưu nhân.
Quốc vương đức trạch khoan như hải,
Tuỳ phận ta ta thuỷ thảo xuân.
Hòa Thượng Thích Thanh Từ dịch:
THẢ TRÂU
Chợt hứng non Qui được bạn thân
Đồng hoang cam nhận kẻ mục đồng.
Quốc vương ân đức rộng như bể
Tùy phận đôi phần nước cỏ xuân.
Tuệ Trung Thượng Sĩ
江湖自適
湖海初心未始磨，
光陰如箭又如梭。
清風明月生涯足，
綠水青山活計多。
曉掛孤帆淩汗漫，
晚橫短笛弄煙波。
謝三今已無消息，
留得空船閣淺沙。
Giang hồ tự thích
Tuệ Trung Thượng Sĩ
Hồ hải sơ tâm vị thuỷ ma,
Quang âm như tiễn hựu như thoa.
Thanh phong minh nguyệt sinh nhai túc,
Lục thuỷ thanh sơn hoạt kế đa.
Hiểu quải cô phàm lăng hãn mạn,
Vãn hoành đoản địch lộng yên ba.
Tạ Tam kim dĩ vô tiêu tức,
Lưu đắc không thuyền các thiển sa.
Hòa thượng Thích Thanh Từ dịch:
VUI THÍCH GIANG HỒ
Tâm xưa hồ hải chửa từng khuây
Ngày tháng như tên dường tợ thoi.
Gió mát trăng thanh sanh kế đủ
Non xanh nước biếc nếp sống đầy.
Sáng sớm giương buồm băng nước thẳm
Chiều nâng sáo thổi cợt khói mây.
Tạ Tam nay đã không tin tức
Để chiếc thuyền trơ bãi cát này.
湖海初心未始磨，
光陰如箭又如梭。
清風明月生涯足，
綠水青山活計多。
曉掛孤帆淩汗漫，
晚橫短笛弄煙波。
謝三今已無消息，
留得空船閣淺沙。
Giang hồ tự thích
Tuệ Trung Thượng Sĩ
Hồ hải sơ tâm vị thuỷ ma,
Quang âm như tiễn hựu như thoa.
Thanh phong minh nguyệt sinh nhai túc,
Lục thuỷ thanh sơn hoạt kế đa.
Hiểu quải cô phàm lăng hãn mạn,
Vãn hoành đoản địch lộng yên ba.
Tạ Tam kim dĩ vô tiêu tức,
Lưu đắc không thuyền các thiển sa.
Hòa thượng Thích Thanh Từ dịch:
VUI THÍCH GIANG HỒ
Tâm xưa hồ hải chửa từng khuây
Ngày tháng như tên dường tợ thoi.
Gió mát trăng thanh sanh kế đủ
Non xanh nước biếc nếp sống đầy.
Sáng sớm giương buồm băng nước thẳm
Chiều nâng sáo thổi cợt khói mây.
Tạ Tam nay đã không tin tức
Để chiếc thuyền trơ bãi cát này.